Müəllif:Gülbəniz Hüseynli/Banco.az
Əmək Məcəlləsinin 89-cu və 90-cı maddələrinə əsasən Azərbaycanda gündəlik normal iş vaxtının müddəti 8 saatdan artıq ola bilməz və bir qayda olaraq, iki istirahət günü olan beşgünlük iş həftəsi müəyyən edilir.
Banco.az-ın məlumatına görə, gündəlik normal iş vaxtına uyğun olan həftəlik normal iş vaxtının müddəti isə 40 saatdan artıq ola bilməz. Qanunvericiliyə uyğun olaraq 2024-cü il üçün 40 saatlıq iş həftəsində iş vaxtının illik norması 1901 saat təşkil edir. Saat hesabı ilə maaş sistemi işçinin gördüyü iş saatlarının sayı əsasında ödənilən əməkhaqqı modelidir. Bu sistem xüsusilə qeyri-daimi işlərdə, sərbəst iş rejimində və ya əlavə iş saatlarının hesablanmasında geniş tətbiq olunur.
Bir müddət öncə Azərbaycanda aylıq minimum əməkhaqqı saatlıq minimum əməkhaqqı ilə əvəz edilə biləcəyi ilə bağlı məsələ gündəmdə idi.
Bəs saat hesabı maaş sistemi nədir və necə hesablanır?
Saat hesabı ilə maaş sistemi işçinin gördüyü iş saatlarının sayı əsasında ödənilən əməkhaqqı modelidir. Bu sistem xüsusilə qeyri-daimi işlərdə, sərbəst iş rejimində və ya əlavə iş saatlarının hesablanmasında geniş tətbiq olunur.
Saat hesabı maaş sisteminin əsas xüsusiyyətləri:
Maaşın hesablanması:
İşçinin maaşı onun müəyyən edilmiş saatlıq tarifinə və işlədiyi saatların sayına əsasən hesablanır.
Məsələn:
Əgər işçinin saatlıq tarifi 10 AZN-dirsə və o, 120 saat işləyibsə:
10 AZN x 120 saat = 1200 AZN.
Əlavə iş saatları:
İş qanunvericiliyinə əsasən, normadan artıq iş saatlarına görə əlavə ödəniş tələb olunur. Bu ödəniş adətən saatlıq tarifin müəyyən faizini təşkil edir (məsələn, 1.5x və ya 2x).
Flexibility
İşçilər daha çox işləyərək daha çox qazana bilər, bu da sistemin motivasiyaedici təsirini artırır.
Qanunvericilik tələbləri:
İşəgötürənlər işçilərin saatlarının dəqiq uçotunu aparmalı və qanunla müəyyən edilmiş minimal əməkhaqqı səviyyəsinə uyğunluq təmin etməlidir.
Ekspertlər düşünür ki, saat hesabı maaş sistemi ədalətli və çevik olmaqla işçilərin gördükləri işə uyğun qazanc əldə etməsini təmin edir, lakin gəlirin dəyişkənliyi və uçot çətinliyi kimi çatışmazlıqları mövcuddur və əsasən pərakəndə satış, xidmət, sərbəst işlər və mövsümi fəaliyyətlərdə tətbiq edilir.
