Avans ödənişi işçilər üçün maliyyə sabitliyini qorumaq, işəgötürənlər üçün isə işçi məmnuniyyətini artırmaq baxımından vacib bir vasitədir.
Lakin bu ödənişin nə zaman və hansı şərtlərlə həyata keçirilməsi məsələsi çox vaxt müzakirə mövzusuna çevrilir.
Bəs işçilərə avans hansı hallarda verilməlidir? Ekspertlər bu mövzuda bir neçə əsas səbəb və qaydanı vurğulayıblar.
Banco.az bu barədə olan vacib məqamları təqdim edir:
Avansın qanuni əsasları
Əmək qanunvericiliyinə görə, işçilər maaşlarının bir hissəsini avans olaraq tələb edə bilərlər. Əmək müqavilələrində bu şərt açıq şəkildə qeyd olunarsa, işəgötürən işçinin müraciətini təmin etməlidir. Bu, həm də işçinin gündəlik ehtiyaclarını qarşılamaq və maliyyə yükünü azaltmaq üçün nəzərdə tutulub.
Ezamiyyətlər və işgüzar səfərlər
Avans ödənişinin ən geniş tətbiq olunduğu sahələrdən biri ezamiyyətlərdir. İşçilər ezamiyyətə gedərkən nəqliyyat, yaşayış və gündəlik xərcləri üçün əvvəlcədən müəyyən məbləğ əldə edə bilirlər. Bu, işçinin rahatlığı və işin effektiv təşkili baxımından zəruridir.
Şəxsi ehtiyaclar və fövqəladə hallar
Bəzən işçilərin təcili tibbi xərcləri, ailəvi vəziyyətlər və ya digər fövqəladə hallarda maliyyə dəstəyinə ehtiyacı yaranır. Belə hallarda avans ödənişi işçinin maddi çətinliklərini aradan qaldırmaq üçün əvəzsiz bir vasitədir. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, bu tip ödənişlər həmçinin işçinin şirkətə olan bağlılığını artırır.
Motivasiya və yeni işçilərə dəstək
İşə yeni başlayan işçilərə ilkin xərclərini qarşılamaq üçün avans təklif edilməsi bir çox şirkətdə tətbiq olunur. Bu, işçinin iş yerinə tez adaptasiyasına və daha məhsuldar işləməsinə kömək edir. Həmçinin, avans ödənişləri bəzi hallarda motivasiya vasitəsi kimi də istifadə olunur.
Mövsümi işlər və xüsusi layihələr
Mövsümi işlərdə və ya xüsusi layihələrdə iştirak edən işçilər də çox vaxt avansa ehtiyac duyurlar. Bu hallarda avans, onların iş prosesinə diqqətini artırır və maddi qayğılarını aradan qaldırır.
Avans ödənişi necə həyata keçirilməlidir?
Ekspertlər vurğulayır ki, avans ödənişi zamanı şəffaflıq əsasdır. İşəgötürən avans məbləğini yazılı şəkildə təsdiq etməli və əmək haqqından çıxılma qaydasını dəqiq müəyyən etməlidir. Həmçinin, məbləğin işçinin maaşının müəyyən bir faizi ilə məhdudlaşdırılması tövsiyə olunur.
