Müəllif:Gülbəniz Hüseynli/Banco.az
Yaşıl kredit, ekoloji cəhətdən davamlı və ətraf mühitə müsbət təsir göstərən layihələrin maliyyələşdirilməsi üçün verilən kredit növüdür.
Bu kreditlər, əsasən, ekoloji problemlərin həlli, karbon emissiyasının azaldılması, enerji səmərəliliyinin artırılması və bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafı kimi məqsədləri dəstəkləyir.
Yaşıl kreditlərin məqsədləri sırasında bərpa olunan enerji mənbələri sahəsinə əsasən günəş, külək, hidro və biokütlə kimi enerji mənbələrinə sərmayə qoyuluşu nəzərdə tutulur.
Enerji səmərəliliyi sahəsində binaların istilik izolyasiyasının yaxşılaşdırılması, enerjiyə qənaət edən cihazların alınması və s. bu imkanlar da yaşıl enerji sahəsində inkişafa dəstəkdir.
Yaşıl kreditlər əsasən elektrik avtomobillərinin alınması,tullantıların idarə olunması, geri dönüşüm və tullantıların təkrar istifadəsi ilə bağlı layihələrə verilir.
Yaşıl kredit almaq üçün əsas tələblər
Layihənin ekoloji dəyərini sübut etmək (məsələn, karbon emissiyasını nə qədər azaldacağı).
Bank və ya maliyyə təşkilatının təqdim etdiyi xüsusi şərtlərə uyğun olmaq.
Layihə üzrə detallar və gələcək təsirlər haqqında hesabat təqdim etmək.
Üstünlüklər:
Aşağı faiz dərəcələri ilə təqdim olunur.
Dövlət və beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən subsidiyalar və dəstəklər ola bilər.
Ekoloji təsirin yaxşılaşdırılması ilə yanaşı, iqtisadi qənaət təmin etməyə çalışır.
Son dövrlər Azərbaycanda yaşıl kreditlərə maraq artmaqdadır. Ölkədə bu istiqamətdə bir neçə mühüm təşəbbüs həyata keçirilib:
Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) dayanıqlı maliyyə ekosisteminin formalaşdırılması məqsədilə Yaşıl Taksonomiya hazırlayıb və təsdiqləyib. Bu sənəd iqtisadi sektorlar üzrə yaşıl fəaliyyət növlərinin və onların texniki təsnifat meyarlarının müəyyən edilməsini əhatə edir.
Ən çox yaşıl kredit verən ölkələr:
Avropa İttifaqı ölkələri: Avropa İttifaqı yaşıl maliyyələşdirmə sahəsində qlobal liderdir. Xüsusilə, Almaniya, Fransa və Niderland kimi ölkələr bərpa olunan enerji, enerji səmərəliliyi və ekoloji nəqliyyat layihələrinə böyük həcmdə yaşıl kreditlər ayırırlar.
Çin: Çin, son illərdə yaşıl maliyyələşdirmə sahəsində sürətli inkişaf göstərir. Ölkə, bərpa olunan enerji və ekoloji layihələrə böyük investisiyalar qoyaraq, yaşıl kreditlərin həcmini artırır.
ABŞ: Amerika Birləşmiş Ştatları, xüsusilə bərpa olunan enerji və ekoloji nəqliyyat sahələrində yaşıl kreditlər təqdim edir. Federal və ştat səviyyəsində müxtəlif proqramlar vasitəsilə yaşıl layihələr dəstəklənir.
Yaponiya: Yaponiya, enerji səmərəliliyi və ekoloji texnologiyaların inkişafına yönəlmiş yaşıl kreditlər təqdim edir. Ölkə, karbon emissiyalarının azaldılması və ekoloji layihələrin dəstəklənməsi sahəsində fəaldır.
Kanada: Kanada, xüsusilə bərpa olunan enerji və ekoloji nəqliyyat sahələrində yaşıl kreditlər təqdim edir. Ölkə, təmiz texnologiyaların inkişafına və tətbiqinə böyük əhəmiyyət verir.
Bu ölkələr, yaşıl maliyyələşdirmə sahəsində liderlik edərək, qlobal miqyasda ekoloji layihələrin dəstəklənməsinə və dayanıqlı inkişafın təmin edilməsinə töhfə verirlər.
